การติดตามสภาพน้ำและการเตือนภัย โดยอาศัยข้อมูลความสัมพันธ์ของระดับน้ำระหว่างสถานีเหนือน้ำคือ Y.20 บ้านห้วยสัก อ.สอง จ.แพร่ และสถานีท้ายน้ำคือ Y.1C ที่สะพานบ้านน้ำโค้ง อ.เมืองแพร่ ระยะทางห่างกันตามลำน้ำประมาณ 91 กิโลเมตร
การเตือนภัยโดยอาศัยการวิเคราะห์ข้อมูลความสัมพันธ์ระดับน้ำ
เมื่อระดับน้ำ ณ สถานี Y.20 บ้านห้วยสัก อ.สองย จ.แพร่ ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 91 กม. ขึ้นสูงถึง 8.10 เมตร มีปริมาณน้ำไหลผ่าน 1,000 ลบ.เมตร/วินาที จะมีผลทำให้ระดับน้ำที่ สถานี Y.1C ที่สะพานบ้านน้ำโค้ง อ.เมืองแพร่ สูงตามขึ้นไปที่ระดับ 8.20 เมตร(ระดับเต็มตลิ่ง) ปริมาณน้ำไหลผ่าน 1,000 ลบ.เมตร/วินาที ในเวลา 24 ชั่วโมง ถัดมา
หากระดับน้ำของทั้งสองสถานียังเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ จะทำให้เกิดน้ำล้นตลิ่งขึ้นท่วมในบริเวณที่ลุ่มต่ำของตัวเมืองแพร่และแผ่ออกไปเป็นบริเวณกว้างตามลำดับ ดังนั้นหลังระดับน้ำที่ สถานี Y.20 ขึ้นสูงสุดแล้ว คาดการณ์ได้ว่าอีก 24 ชั่วโมง ก็จะเกิดน้ำสูงสุดที่ สถานี Y.1C ทำให้สามารถระบุพื้นที่น้ำท่วมพอสังเขปและสามารถเตือนภัยในพื้นที่ดังกล่าวได้
ลุ่มแม่น้ำยมตอนบน
แสดงลำน้ำสายหลักและสาขา
ช่วงเวลาและสาเหตุ ของการเกิดอุทกภัย
โดยทั่วไป อุทกภัยในภาคเหนือทั้งน้ำป่าไหลหลากและน้ำล้นตลิ่ง จะมีโอกาสเกิดขึ้นได้ในช่วงฤดูฝน ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน เมื่อเกิดฝนตกหนักติดต่อกันเนื่องจากอิทธิพลของลมมรสุม พายุหมุนเขตร้อน และร่องความกดอากาศต่ำที่พาดผ่านภูมิภาคนี้ในช่วงเวลาดังกล่าว

แม่น้ำยมเป็นแม่น้ำสายหลักที่ไหลผ่านตัวเมืองแพร่ มีต้นกำเนิดอยู่ในเขตเทือกเขาของอำเภอปง และ อ.เชียงม่วน จ.พะเยา ความยาวลำน้ำจากต้นกำเนิดถึงตัวเมือง 255 กม. พื้นที่รับน้ำเหนือตัวเมือง 7,624 ตร.กม. ลำน้ำสาขาสำคัญคือน้ำงาว จาก อ.งาว จ.ลำปาง ไหลมารวมกับแม่น้ำยมในเขต อ.สอง

เมื่อเกิดฝนตกหนักติดต่อกันยาวนานในพื้นที่ต้นน้ำจะเป็นผลให้ระดับน้ำและปริมาณน้ำในลำน้ำแม่ยมสะสมตัวเพิ่มสูงขึ้น จนเกิดล้นตลิ่งและไหลเข้าท่วมพื้นที่ลุ่มต่ำใกล้เคียง เกิดอุทกภัยสร้างความเดือดร้อนเสียหายแก่บ้านเรือน ชีวิตและทรัพย์สินขึ้นได้ โดยเฉพาะในเขตตัวเมืองแพร่ จะเกิดขึ้นเมื่อปริมาณน้ำเพิ่มสูงเกินความจุของลำน้ำ(ความจุของลำน้ำยม ณ สถานี Y.1C ที่สะพานบ้านน้ำโค้ง อ.เมืองแพร่ คือ 1,000 ลบ.เมตร/วินาที และระดับวิกฤติที่น้ำจะเริ่มล้นฝั่งขึ้นท่วมอยู่ที่ 8.20 เมตร
จัดทำโดย
เตือนภัยน้ำท่วม เชียงใหม่ / ลำพูน / แพร่ / น่าน